![](/media/lib/541/n-humbak-383b14d5520299f63291f2fe8679dc02.jpg)
Średniowieczna nordycka hafgufa i starożytny grecki aspidochelon to to samo zwierzę. I żyje do dziś
4 marca 2023, 09:35Z XIII-wiecznego norweskiego tekstu edukacyjnego „Lustro królów” (Konungs skuggsjá) dowiadujemy się, jak polowała hafgufa, zamieszkująca wody wokół Islandii. Podobieństwo do hafgufy wykazuje aspidochelon, często opisywany w literaturze średniowiecznej, o którego istnieniu po raz pierwszy donosi wczesnochrześcijański (II w.) „Fizjolog”, pierwowzór średniowiecznych bestiariuszy. Australijscy naukowcy poinformowali, że wiedzą, czym jest hafgufa i aspidochelon. Co ciekawe, opisy sprzed wieków zgadzają się z odkryciami, których nauka dokonała dopiero ostatnio
![](/media/lib/538/n-fragment01-dd560a5b8fb34e271799cc0fd2eeb4b2.jpg)
Drugie takie odkrycie we Flandrii. Detektorysta znalazł fragment rzymskiego dodekahedronu
12 lutego 2023, 11:08Detektorysta Patrick Schuermans odkrył w gminie Kortessem w Belgii fragment dodekahedronu (dwunastościanu rzymskiego). Swoje znalezisko zgłosił do agencji dziedzictwa (Flanders Heritage Agency). Wkrótce będzie je można oglądać w Muzeum Galo-rzymskim w Tongeren. To drugi dwunastościan odkryty do tej pory we Flandrii.
![](/media/lib/537/n-krolewskie-muzeum-sztuk-pieknych-acdfcd403e93731ed15359b18306e0b8.jpg)
Eksperyment w Antwerpii: pisarka tworzy i śpi w muzeum, zwiedzający obserwują
3 lutego 2023, 12:07W Królewskim Muzeum Sztuk Pięknych (Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, KMSKA) w Antwerpii od 1 lutego trwa miesięczny performance „The Author is Present”. Na jednej z sal ustawiono boks, w którym siedzi pisarka Saskia De Coster pracująca nad swoją kolejną książką.
![](/media/lib/536/n-ujscie-odry-do-baltyku-0ccb4eecf116cb295f0cf41d096a4a97.jpg)
„Nowe nabytki Zbiorów Specjalnych” PAN Biblioteki Gdańskiej. Na wystawie zobaczymy m.in. XVI-w. mapę czy album fotograficzny z 1934 r.
27 stycznia 2023, 11:31W PAN Bibliotece Gdańskiej od wtorku (24 stycznia) można oglądać wystawę „Nowe nabytki Zbiorów Specjalnych”. Zaprezentowano 70 obiektów z 3256 pozyskanych przez instytucję w zeszłym roku. Do najcenniejszych/najciekawszych należą trzyczęściowa mapa z 1573 r., a także album fotograficzny z 1934 r. z podróży pary drezdeńczyków po Prusach Wschodnich.
![](/media/lib/533/n-poradnia-3f18e6b2bf4384b59f7dd5ae22ee307b.jpg)
Powstała pierwsza w Polsce Poradnia Onkologiczna dla Młodych Dorosłych
5 stycznia 2023, 16:44Pierwsza w Polsce Poradnia Onkologiczna dla Młodych Dorosłych powstała w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach. Jest ona przeznaczona dla osób w wieku 18–39 lat, które zachorowały na nowotwór przed 18. rokiem życia. Jej celem jest zapewnienie opieki osobom, które przed osiągnięciem pełnoletności leczyły się na dziecięcych oddziałach onkologicznych i hematologicznych, ale jako dorośli nie mogą kontynuować tam leczenia
![](/media/lib/530/n-kot-53d4b40c07b8d10e0821d53e71e0f8aa.jpg)
Wiemy, gdzie i ile razy udomowiono koty
6 grudnia 2022, 12:18Gdy przed około 12 000 lat społeczności zamieszkujące Żyzny Półksiężyc zaczęły zmieniać swoją gospodarkę z łowiecko-zbierackiej na rolniczą, w pobliżu ich siedzib prawdopodobnie pojawiły się dzikie koty, które polowały na gryzonie, występujące w większej ilości wokół siedzib rolników. Ludzie odnosili z tego korzyści, gdyż koty zmniejszały populację szkodników. Udomowienie kotów miało więc związek z obopólnymi korzyściami.
![](/media/lib/529/n-uluburum-5b1af3be81b3a6ced900083e2efd2936.jpg)
Przez góry i starożytne imperia. Niezwykłe odkrycie na słynnym wraku sprzed 3500 lat
1 grudnia 2022, 10:47Około 3500 lat temu w pobliżu półwyspu Uluburun u południowo-zachodnich wybrzeży dzisiejszej Turcji zatonął statek wiozący największy znany nam ze starożytności ładunek metali. Jego wrak odkryto w 1982 roku i od tamtej pory jest on badany przez naukowców, którzy chcą dzięki niemu lepiej zrozumieć, w jaki sposób zorganizowany były handel i społeczeństwa późnej epoki brązu. Brąz był wówczas szeroko rozpowszechnionym cenionym metalem, a umiejętność jego produkcji – jednym z wielkich osiągnięć technologicznych ludzkości.
![](/media/lib/529/n-cylindernif-9b0d1f1ba9ccee30c68c683fb88e2b61.jpg)
Szukali przyczyn niepowodzeń, znaleźli sposób na zwiększenie wydajności reakcji termojądrowej
28 listopada 2022, 12:40Grupa amerykańskich, brytyjskich i japońskich badaczy pracujących w National Ignition Facility (NIF) odkryła, że pokrycie cewką magnetyczną cylindra zawierającego paliwo wodorowe podnosi temperaturę paliwa i trzykrotnie zwiększa wydajność reakcji. To kolejny krok ku kontrolowanej praktycznej reakcji termonuklearnej.
![](/media/lib/528/n-bigben-a8785d8cbf04c84ad40e9348faa24c2d.jpg)
Ludzkość przestanie korzystać z sekundy przestępnej. Nie wiadomo, co ją zastąpi
21 listopada 2022, 11:14Podczas spotkania we Paryżu przedstawiciele rządów i organizacji naukowych zagłosowali za rezygnacją z sekundy przestępnej, poinformowało Międzynarodowe Biuro Miar i Wag (BIPM). Decyzja wejdzie w życie nie później niż w 2035 roku. Sekundy przestępne, podobnie jak lata przestępne, dodawano co jakiś czas do zegarów przez ostatnie pół wieku, by uwzględnić różnicę pomiędzy dokładnymi pomiarami czasu dokonywanymi za pomocą zegarów atomowych, a spowalniającym ruchem obrotowym Ziemi.
![](/media/lib/527/n-pomaranczowy-25910093d4905975318fcf5814ffd8a5.jpg)
Dzięki zimnej plazmie sok ma lepsze właściwości odżywcze i przeciwnowotworowe
10 listopada 2022, 11:36Naukowcy z Katedry Chemii Analitycznej i Metalurgii Chemicznej Politechniki Wrocławskiej wykazali, że soki owocowe i napoje roślinne potraktowane zimną plazmą mają większą wartość odżywczą i dłuższy czas przechowywania. Jednak najbardziej zaskakujący był fakt, że zimna plazma powoduje, iż sok staje się cytotoksyczny dla komórek nowotworowych, nie wpływając przy tym na komórki zdrowe.